Edhe disa javë dhe më pas do të fillojnë të funksionojnë dy qendrat në Shëngjin dhe Gjadër. Një vit pas marrëveshjes mes Edi Ramës dhe Giorgia Melonit, ora e së vërtetës po afron për eksperimentin më origjinal të tentuar ndonjëherë në Evropë për të menaxhuar një pjesë të rëndësishme të problemit kompleks të emigracionit të paligjshëm.
Modeli Itali-Shqipëri intrigon vendet e tjera që përballen me problemin. Kryeministri i ri i Londrës Starmer donte të dinte më shumë. Lideri laburist britanik dhe lideri i së djathtës italiane e diskutuan atë në Romë në një atmosferë bashkëpunimi dhe pa paragjykime të lidhura me palët kundërshtare politike. Kjo tregon se, nëse shmanget shfrytëzimi elektoral për emigracionin, arsyeja e shëndoshë mund të ndihmojë të djathtën dhe të majtën të gjejnë qëndrime të arsyeshme të përbashkëta.
Britania e Madhe kishte planifikuar të bënte diçka të ngjashme kur qeverisej nga konservatorët. Por ai kishte zgjedhur një vend afrikan, Ruandën, shumë larg Europës dhe jo tamam një model demokracie. Presidenti Paul Kagame ka qenë në detyrë që nga viti 1994, kur gjenocidi i tmerrshëm në të cilin u shfarosën rreth 1 milion njerëz, dhe qeveris vendin e tij me një dorë të hekurt dhe një regjim njëpartiak.
Starmer hodhi poshtë zgjedhjen e Ruandës, por për këtë arsye nuk e zbuti linjën e tij të kundërshtimit të fortë kundër imigrimit të parregullt, të menaxhuar nga trafikantë të pamëshirshëm njerëzor.
“Modeli që qeveria italiane ka imagjinuar, të qendrave për të përpunuar kërkesat për azil nën juridiksionin italian dhe europian në një vend të huaj, nuk ishte testuar: nëse funksionon dhe besoj se funksionon, të gjithë e kuptojnë se ka një gur themeli edhe për Elementi i parandalimit për t'u mbështetur te kriminelët" Kështu shpjegoi Giorgia Meloni domethënien e zgjedhjes italiane e cila është kontestuar shumë nga opozita dhe nga disa gazeta që parafytyrojnë skenarë apokaliptikë, kampe përqendrimi, trajtime çnjerëzore etj.
Vazhdon një paragjykim i dyfishtë: i pari ndaj qeverisë italiane, e cila duke qenë e djathtë, imagjinohet se ka pak respekt për të drejtat e njeriut: por qendrat në Shqipëri do të duhet të respektojnë standardet ndërkombëtare, evropiane dhe italiane që nuk lejojnë sjellje çnjerëzore.
Paragjykimi i dytë ka të bëjë me Shqipërinë. Imazhi i deformuar i këtij vendi, i cilësuar padrejtësisht si një shtet pa rregulla, në të cilin dominojnë klane të dhunshme dhe shteti mungon, vazhdon ende. Kjo është një seri falsitetesh ofenduese ndaj një populli dhe një shteti mik të Italisë dhe që meriton më shumë respekt nga pala italiane. Shqipëria është një demokraci shumë më solide dhe e rregulluar nga sa mund të mendohet. Ajo po bën përparime të mëdha për t'iu afruar modeleve më të konsoliduara të demokracive perëndimore. Eksperimenti i dëshiruar nga Meloni dhe Rama mund të jetë një mundësi për të lehtësuar bashkëpunimin institucional mes dy vendeve mike që kanë dy pika të rëndësishme referimi në Evropë dhe Aleancën Atlantike. Dhe interesi i Londrës tregon se eksperimenti i Shengijn dhe Gjader mund të riprodhohet edhe diku tjetër.
Italian 
Albanian 
English