A do të funksionojë? Le të shpresojmë kështu. Qeveria italiane, e cila po luan një kartë shumë të rëndësishme, e shpreson dhe e shpreson edhe qeveria shqiptare, e cila ka vënë në dispozicion të dy territoret me bujari për t'i dhënë Italisë zbatimin dhe menaxhimin e projektit.
Por në suksesin e këtij operacioni shpresojnë edhe vende të tjera evropiane, të cilat, si Italia, janë nën presion nga emigracioni i paligjshëm. Vetë presidentja e Komisionit Europian Von der Leyen po shikon me interes se çfarë do të ndodhë në Shqipëri. Ndryshe nga sa thonë ata, edhe partitë e majta duhet të shpresojnë që ky eksperiment të arrijë rezultate të mira. Dhe le të shohim pse.
Ideja e "eksportit" të problemit të emigracionit të parregullt nuk i përgjigjet nevojave ekonomike: ndoshta kushton më shumë për të menaxhuar fluksin e emigrantëve të parregullt jashtë territorit kombëtar. Megjithatë, duke e bërë këtë në vendet jo-evropiane, mund të arrihen tre pasoja të rëndësishme.
E para është të dekurajohen largimet e atyre që janë të vetëdijshëm se nuk kanë kërkesat për të kërkuar mbrojtje ndërkombëtare: për këta, duke ditur se do të përfundojnë në qendra që nuk ndodhen në Gjermani, Itali, Francë, Spanjë, Mbretërinë e Bashkuar nga nga të cilat ata mund të përpiqen të ikin, duke qëndruar në mënyrë klandestine në ato vende etj... dhe sigurisht të kthehen në vendin e origjinës do të ulë kërkesën që ushqen trafikantët e qenieve njerëzore.
Pasoja e dytë është se procedurat e verifikimit të kërkesave do të kenë kohë të caktuara dhe shumë më të shpejta se ato që, për shembull, zbatohen në Itali. Me skadimin e afateve, emigrantët e paligjshëm grumbullohen në mënyrë çnjerëzore në qendrat e paraburgimit për riatdhesim. Prej këtu, pas tre muajsh, gjysma lirohen përsëri dhe bëhen emigrantë të paligjshëm jashtë çdo kontrolli, një rezervuar që krimi shpesh e përdor për manovrimin e tij.
Por pasoja më e rëndësishme është se një pjesë e konsiderueshme e ardhjeve të emigrantëve të parregullt do të “zhduken” nga dukshmëria e tepruar në opinionin publik që ushqen një psikozë ndaj kësaj teme. Psikoza e shfrytëzuar mjerisht nga liderë cinikë dhe populistë për të justifikuar propagandën politike reaksionare që shpesh është antidemokratike dhe raciste.
Nëse çështja e emigracionit të parregullt do të peshonte shumë më pak në opinionin publik, çfarë do të ndodhte me shumë nga partitë e ekstremit të djathtë evropian që sot kanë rreth 301 TP3T vota?
E çuditshme që e majta italiane nuk ia bën vetes këtë pyetje.
Këtë e pyet veten kryeministri britanik i punës, Starmer dhe po ndjek me vëmendje atë që do të ndodhë në Shqipëri. Edhe socialdemokratët gjermanë po kërkojnë zgjidhje të ngjashme me atë të krijuar nga Giorgia Meloni.
Pjesa më delikate e projektit është respektimi i afatit 4 javor për t'iu përgjigjur azilkërkuesve. Nëse respektohet procedura, shpejtësia e vendimeve do të shmangë bllokimin e strukturave: migrantët që vijnë nga vende të përcaktuara si të sigurta (vetëm burra, të rritur dhe jo të cenueshëm dhe të përgjuar në ujërat ndërkombëtare), të identifikuar në qendrën e Shëngjinit, do të priten në qendra e Gjaderit dhe aty do ta dine nese do te kene te drejte per mbrojtje apo a do te riatdhesohen. Nëse kanë të drejtë mbrojtjeje do të transferohen në Itali, në të kundërt do të qëndrojnë në qendrën e Gjaderit për t'u kthyer në vendin e origjinës. Ndryshe nga ajo që ndodh në Itali, ata nuk do të mund të shpëtojnë nga këto qendra me nëse, siç pritej, do të ketë 3000 njerëz në muaj, kjo do të thotë rreth 36,000 emigrantë që nuk do të grumbullojnë qendrat tona të cilat janë kryesisht joefikase dhe të pamjaftueshme për t'u menaxhuar. këto rrjedha.
Kritikët ngrenë një argument të papranueshëm të bazuar në paragjykim. Meqenëse këto qendra janë në Shqipëri, argumentojnë ata, do të jenë çnjerëzore. Është një tezë vërtet e turpshme që ofendon popullin shqiptar dhe qeverinë e tij që trajtohet si një tufë barbarësh. Pra, kushdo që e thotë këtë dhe e mendon këtë nuk duhet të ketë turp.
Për më tepër, Shqipëria nuk do të merret me atë që do të ndodhë në qendrat që do t'i nënshtrohen juridiksionit italian: ato do të jenë një copë Itali në territorin shqiptar. Nëse diçka nuk shkon mirë, nuk do të jetë faji i shqiptarëve por i italianëve, ashtu siç është faji i italianëve nëse 10 CPR-të e përhapura në territorin tonë kombëtar nuk funksionojnë.